Tekst prezentuje pozycję i funkcje gminy jako podstawowego podmiotu realizującego obowiązki w zakresie konstytucyjnego zadania wspierania zaspokajania potrzeb mieszkaniowych swoich mieszkańców. Wskazuje instrumenty prawne oraz programy, w ramach których zadania te są realizowane, oraz potrzeby i deficyty obecnie prowadzonych działań w ramach polityki mieszkaniowej, w tym potrzeby dotyczące zasobu mieszkaniowego gmin, budownictwa komunalnego oraz gospodarki przestrzennej, wskazując na potrzebę znacznie większej podmiotowości gmin w tych działaniach.