Sprawozdanie roczne z zakresu nieczystości ciekłych

• Do końca kwietnia 2025 roku wójt, burmistrz lub prezydent miasta musi złożyć właściwemu wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska i właściwemu dyrektorowi regionalnego zarządu gospodarki wodnej Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie, sprawozdanie z zakresu gospodarowania nieczystościami ciekłymi za poprzedni rok kalendarzowy. Będzie to drugie sprawozdanie gmin od momentu wprowadzenia jego obowiązku.
• Podczas proponowanego szkolenia:
- Omówimy zasady sporządzania sprawozdań rocznych z zakresu gospodarowania nieczystościami ciekłymi i wskażemy te obszary, na które przy ocenie złożonych dokumentów, zwracały uwagę Wody Polskie oraz WIOŚ. Zdobyta w ten sposób wiedza pomoże poprawnie opracować sprawozdanie. Materiał szkoleniowy powstał m.in. w oparciu o wyjaśnienia jakich prowadzącemu szkolenie udzielało Ministerstwo Infrastruktury, Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie oraz GIOŚ.
- Szczególną uwagę zawrócimy na:
Przedstawienie zakresu i formy sprawozdania składanego przez gminy.
Omówienie szczegółowe każdego z niezbędnych elementów, jakie dokument sprawozdania powinien zawierać oraz zaprezentowanie wzoru przykładowego sprawozdania.
Wskazanie źródeł, sposobów pozyskiwania oraz metod przetwarzania danych niezbędnych do prawidłowego opracowania sprawozdania.

• Zdobędziesz, uzupełnisz i uporządkujesz wiedzę z zakresu zasad wdrażania tzw. wywozu zastępczego oraz ustalenia minimalnej częstotliwości opróżniania ZB, czy też osadnika w instalacjach przydomowych oczyszczalni ścieków oraz sposobu ujęcia tych danych w sprawozdaniu.
• Dowiesz się, jak prawidłowo ustalić ilość właścicieli, od których odebrano nieczystości ciekłe w roku sprawozdawczym oraz ilość umów – zarówno zawartych w roku sprawozdawczym, jak i przed nim a bezpośrednio dotyczących roku sprawozdawczego.
• Zdobędziesz informacje, jakie składowe z propozycji wzoru sprawozdania przygotowanego przez Wody Polskie są obligatoryjne, a jakie fakultatywne.
• Poznasz odpowiedzi miedzy innymi na następujące pytania:
- Jak prowadzić ewidencję?
- Czy umowa na opróżnianie ZB i POŚ powinna mieć formę pisemną czy może być ustna, a jeśli może to pod jakimi warunkami?
- Jak przygotować i przeprowadzić kontrolę?
- Czy z niedotrzymaniem terminu złożenia sprawozdania lub wykazaniem w nim nieprawidłowych danych związane są sankcje?
- Które stacje zlewne wykazać w sprawozdaniu?
- Jak podejść do tematu oczyszczalni ścieków, o które pytają Wody Polskie?
- W jaki sposób podsumować wykonane kontrole i za jaki okres?

1. Podstawa prawna – art.3 ust. 5 i 6 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.
2. Rola Wód Polskich oraz WIOŚ w weryfikacji i ocenie sprawozdania.
3. Wzór sprawozdania autorstwa Wód Polskich – propozycja czy obowiązek? Czym różni się jego zakres od ustawowego?
4. Realizacja obowiązków gmin podstawą opracowania sprawozdania:
• Znaczenie ewidencji zbiorników bezodpływowych i przydomowych oczyszczalni ścieków.
• Akty prawa miejscowego:
- Uchwała w sprawie Regulaminu utrzymania czystości i porządku w gminach.
- Uchwała w sprawie górnych stawek opłat ponoszonych przez właścicieli nieruchomości za opróżnianie ZB i osadników w instalacjach poś i transport nieczystości ciekłych.
- Uchwała fakultatywna art. 6 ust. 1a – inne sposoby dokumentowania obowiązków pozbywania się nieczystości ciekłych.
• Kontrole:
- Planowanie.
- Realizacja – upoważnienie; miejsce; sposób; weryfikacja dokumentów; wizja lokalna.
- Protokół – potwierdzenie przeprowadzonej kontroli.
- Wyniki kontroli – konsekwencje i sposoby postępowania w przypadku wyniku negatywnego: wywóz zastępczy; brak ZB lub poś; nie respektowanie wymogu minimalnej częstotliwości.
5. Rola sprawozdań kwartalnych w przygotowaniu sprawozdania:
• Analiza dokumentu – czy, kiedy i na jakiej podstawie wezwać do uzupełnienia danych.
• Ewidencja danych zawartych w sprawozdaniach.
• Krzyżowanie danych z przeprowadzonych kontroli z danymi zawartymi w sprawozdaniu.
6. Forma czyli o wzorze sprawozdania i sposobie jego złożenia.
7. Zakres sprawozdania:
• Ustalenie liczby zbiorników bezodpływowych.
• Obliczenia dotyczące liczby właścicieli nieruchomości od, których odebrano nieczystości ciekłe.
• Umowy – zawarte przed okresem sprawozdawczym kiedy wykazać w sprawozdaniu.
• Liczba nieczystości ciekłych – w jakim podziale: bytowe/przemysłowe czy ze zbiorników bezodpływowych/osadników instalacji poś? Odebrane czy przekazane?
• Stacje zlewne – uprawnione do przyjmowania nieczystości ciekłych czy tylko te, do których je dostarczano?
• Sposób przedstawienia minimalnej częstotliwości opróżniania ZB i poś.
• Ilość wody – skąd pozyskać dane?
• Ilość kontroli – cykl 2-letni czy tylko rok sprawozdawczy?
8. Sankcje:
• Czy istnieją bezpośrednie sankcje powiązane ze sprawozdaniem rocznym?
• Jak sprawozdanie może być wykorzystane przez podmioty, do których jest adresowane?
• Weryfikacja sprawozdania i ewentualne konsekwencje.
9. Podsumowanie czyli o tym, że nie tylko potrzeba ale warto skrupulatnie opracować sprawozdanie roczne z zakresu nieczystości ciekłych:
• Sprawozdanie źródłem danych o stanie gospodarki nieczystościami ciekłymi w gminie.
• Sprawozdanie elementem planowania kontroli.
• Sprawozdanie wsparciem w rozwoju budowy sieci kanalizacyjnej.
• Sprawozdanie wyznacznikiem tworzenia aglomeracji wodno-ściekowej.

Pracownicy JST odpowiedzialni za kwestie dotyczące nieczystości ciekłych, ich przełożeni – Kierownicy Referatów Ochrony Środowiska lub Rolnictwa. Także zainteresowani zagadnieniem włodarze gmin – wójtowie, burmistrzowie, prezydenci miast.

W latach 2014-18 sprawował funkcję wójta. W roku 2015 w kierowanym przez Niego urzędzie miała miejsce kontrola NIK dotycząca gospodarowania nieczystościami ciekłymi. Po zakończonej kadencji i rehabilitacji związanej z przebytą chorobą od maja 2019 roku współpracuje w obszarze gospodarki odpadami z PHU IMPEX. Ponadto pełnił rolę eksperta z dziedziny nieczystości ciekłych i gospodarki odpadami współpracując z AMM Systems oraz Ściekami Polskimi Sp. o.o.. Od marca 2023 roku odpowiada za dział Nieczystości ciekłe w Agencji Wspierania Ochrony Środowiska, a dodatkowo od września 2023r. pełni funkcję Dyrektora Akademii Edukacji Środowiskowej. Bardzo blisko współpracuje z organizacjami i stowarzyszeniami samorządowymi. Ma na swoim koncie blisko 150 przeprowadzonych webinarów dotyczących tematyki nieczystości ciekłych oraz kilkadziesiąt prelekcji podczas spotkań stacjonarnych z przedstawicielami JST na terenie całej Polski.